Khớp Cắn Ngược: Nguyên Nhân Và Giải Pháp Điều Trị
Khớp cắn ngược là một trong những dạng sai lệch khớp cắn phổ biến và khó điều trị nhất trong nha khoa. Đây không chỉ là vấn đề về thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng ăn nhai, phát âm, khớp thái dương hàm và tâm lý người bệnh. Bài viết dưới đây từ nha khoa Ruby sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khớp cắn ngược, cách nhận biết và phương pháp điều trị hiệu quả.
Khớp cắn ngược là gì?
Khớp cắn ngược (tên khoa học: anterior crossbite hoặc Class III malocclusion) là tình trạng răng hàm dưới đưa ra trước so với răng hàm trên, khiến cung răng dưới nằm ngoài cung răng trên khi ngậm miệng ở trạng thái nghỉ. Trái ngược với khớp cắn chuẩn, trong đó răng trên phủ ngoài răng dưới nhẹ nhàng.
Phân loại khớp cắn ngược
- Khớp cắn ngược do răng: Răng cửa dưới mọc lệch ra ngoài do thói quen xấu hoặc không gian mọc răng không đủ.
- Khớp cắn ngược do xương: Xương hàm dưới phát triển quá mức, hoặc hàm trên kém phát triển, gây mất cân đối hàm mặt.
- Khớp cắn ngược hỗn hợp: Kết hợp cả yếu tố răng và xương, thường khó điều trị hơn.
Nguyên nhân gây khớp cắn ngược
1. Di truyền
- Khớp cắn ngược có thể mang tính di truyền nếu bố hoặc mẹ có cấu trúc xương hàm bất thường.
2. Phát triển xương hàm bất cân đối
- Hàm dưới phát triển nhanh hơn hàm trên hoặc hàm trên kém phát triển do thiếu dinh dưỡng, bệnh lý, dị tật bẩm sinh.
3. Thói quen xấu thời thơ ấu
- Ngậm ti giả, mút ngón tay kéo dài
- Thở bằng miệng
- Đẩy lưỡi ra trước khi nuốt
4. Mất răng sữa sớm
- Mất răng sữa trước tuổi thay răng làm ảnh hưởng sự mọc răng vĩnh viễn, dễ gây sai khớp cắn.
5. Tai nạn, chấn thương vùng hàm mặt
- Gãy xương hàm hoặc răng mọc sai lệch sau chấn thương
Dấu hiệu nhận biết khớp cắn ngược
- Nhìn nghiêng thấy cằm nhô ra, mặt lưỡi cằm
- Răng cửa dưới phủ ngoài răng cửa trên
- Cắn chặt răng thấy khớp cắn không khít
- Khó phát âm, nói ngọng một số âm
- Nhai thức ăn khó khăn, mỏi hàm
- Gương mặt kém cân đối, thiếu tự tin
Tác hại của khớp cắn ngược nếu không điều trị
1. Ảnh hưởng thẩm mỹ
- Khuôn mặt lệch, cằm nhô, không hài hòa
- Tự ti trong giao tiếp, đặc biệt là trẻ em
2. Rối loạn chức năng ăn nhai
- Nhai lệch một bên, nhai không kỹ, dễ rối loạn tiêu hóa
- Lực nhai không đều gây mòn răng sớm
3. Rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ)
- Đau khớp hàm, mỏi cơ mặt, nghe tiếng lục cục khi há miệng
- Có thể gây đau đầu mạn tính
4. Ảnh hưởng phát âm và giao tiếp
- Phát âm sai các âm /s/, /ch/, /tr/, /sh/…
- Nói ngọng, khó nghe rõ
5. Gây sai lệch răng kế cận
- Răng mọc chen chúc, khấp khểnh, lệch lạc
- Tăng nguy cơ sâu răng và viêm nướu
Chẩn đoán khớp cắn ngược tại nha khoa Ruby
- Khám lâm sàng: Đánh giá tương quan hàm trên – hàm dưới, đo khớp cắn khi nghỉ và khi cắn chặt
- Chụp X-quang Cephalometric: Đánh giá cấu trúc xương hàm và răng
- Phân tích mẫu hàm: Mô phỏng khớp cắn trên mô hình để lên kế hoạch điều trị chi tiết
Phương pháp điều trị khớp cắn ngược
1. Niềng răng chỉnh nha
- Áp dụng cho khớp cắn ngược do răng hoặc hỗn hợp ở mức nhẹ đến trung bình
- Sử dụng mắc cài kim loại, sứ hoặc khay trong suốt
- Thời gian điều trị 1,5 – 3 năm tùy mức độ lệch
2. Hàm chức năng cho trẻ nhỏ (6–12 tuổi)
- Dùng hàm tháo lắp hỗ trợ điều chỉnh sự phát triển xương hàm
- Hiệu quả cao nếu can thiệp sớm
3. Kết hợp niềng răng và phẫu thuật chỉnh hàm
- Áp dụng cho khớp cắn ngược do xương ở người trưởng thành
- Niềng răng trước để sắp xếp răng đều
- Sau đó phẫu thuật chỉnh xương hàm dưới hoặc hàm trên để cân đối hàm mặt
4. Dán sứ veneer hoặc bọc răng sứ (chỉ áp dụng thẩm mỹ)
- Dành cho trường hợp khớp cắn ngược nhẹ, chủ yếu để cải thiện hình dạng răng
Thời điểm điều trị tốt nhất
- Trẻ em: Từ 6–12 tuổi là giai đoạn vàng để can thiệp bằng hàm chức năng
- Thanh thiếu niên và người lớn: Có thể điều trị bằng chỉnh nha hoặc kết hợp phẫu thuật
Chi phí điều trị khớp cắn ngược
- Tùy vào mức độ sai lệch, phương pháp điều trị và độ tuổi bệnh nhân
- Tại nha khoa Ruby, chi phí được tư vấn minh bạch, trả góp linh hoạt theo từng giai đoạn
Vì sao nên điều trị khớp cắn ngược tại nha khoa Ruby?
- Đội ngũ bác sĩ chuyên sâu về chỉnh nha và phẫu thuật hàm mặt
- Trang thiết bị hiện đại, chẩn đoán chính xác từng trường hợp
- Phác đồ cá nhân hóa, phù hợp với từng khách hàng
- Chăm sóc tận tâm, theo dõi sát tiến trình điều trị
Lời khuyên từ chuyên gia
- Đừng chờ đến khi có biến chứng mới điều trị
- Càng phát hiện sớm, kết quả điều trị càng cao, chi phí càng thấp
- Hãy kiểm tra khớp cắn định kỳ cho trẻ từ 5–6 tuổi
Kết luận
Khớp cắn ngược không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Việc chẩn đoán và điều trị đúng thời điểm tại nha khoa Ruby sẽ giúp bạn hoặc con em mình lấy lại nụ cười đều đẹp, khuôn mặt cân đối và chức năng ăn nhai tối ưu.
Liên hệ với nha khoa Ruby ngay hôm nay để được tư vấn, chụp phim khớp cắn và lên kế hoạch điều trị miễn phí!